Hiệu quả bảo vệ của các loại vắc xin phòng COVID-19 đang được sử dụng hiện nay tại Việt Nam nằm trong khoảng từ 78-94% tùy loại. Hiệu quả này sẽ bị giảm dần theo thời gian, đặc biệt là người từ 65 tuổi trở lên. Vì vậy, việc tiêm vắc xin mũi 3 và mũi 4 là hết sức cần thiết nhằm tăng hiệu lực bảo vệ cơ thể, giúp cơ thể sản xuất đủ kháng thể chống lại virus SARS-CoV-2, đặc biệt giảm triệu chứng nặng, giảm nguy cơ tử vong nhất là trước những biến thể nguy hiểm như Delta hay Omicron, một biến thể có tốc độ lây nhiễm nhanh hơn Delta nhiều lần.

Theo Sở Y tế Thừa Thiên Huế, tính đến nay tỉnh đã tiêm hơn 2,7 triệu liều vaccine phòng COVID-19. Người từ 18 tuổi trở lên có tỉ lệ mũi 1 đạt 101.1%, mũi 2 đạt 98,8%; mũi nhắc lại lần 1 đạt 55,9% và mũi nhắc lại lần 2 đạt 6,8%. Đối với trẻ em từ 12-17 tuổi, tỉ lệ mũi 1 đạt 102,7%, mũi 2 đạt 98,3% và mũi nhắc lại đạt 34,9%. Đối với trẻ em từ 5- dưới 12 tuổi, tỉ lệ tiêm mũi 1 và mũi 2 cho lần lượt đạt 49,7% và 21,7%. Mặc dù, người đã được tiêm vắc xin vẫn có thể tái nhiễm nhưng biểu hiện lâm sàng khi nhiễm, tái nhiễm hay các hậu quả để lại sau nhiễm virus cũng nhẹ hơn rất nhiều so với nhóm không được bảo vệ bằng vaccine. Đó là giá trị bền vững của việc tiêm chủng phòng COVID-19 ngay cả với người lớn và trẻ em.

Một số lợi ích sau tiêm vắc xin:

- Tiêm chủng có thể làm giảm nguy cơ bị nhiễm COVID-19; Giảm nguy cơ lây nhiễm cho gia đình, bạn bè và người có bệnh nền, nguy cơ cao.

- Giảm được tình trạng bệnh trở nặng, nhập viện và tử vong ngay cả khi bị nhiễm COVID-19

- Rút ngắn thời gian lây truyền và triệu chứng lâm sàng, dùng thuốc.

- Giảm gánh nặng cho gia đình về kinh tế, tinh thần, thời gian chăm sóc…

- Được tham gia các hoạt động xã hội như, lễ hội, hội họp, du lịch, thăm họ hàng…hạn chế được biểu hiện hậu Covid-19, về tâm thần….

- Tạo được miễn dịch kép sau khi mắc bệnh, kéo dài thời gian miễn dịch từ 6-8 tháng…

Những  quy định cụ thể về tiêm mũi 3

Sau khi tiêm vắc xin khoảng 4-6 tháng, kháng thể sinh ra từ hai liều vắc xin cơ bản bị suy giảm dần, vì vậy, tiêm nhắc lại (liều tăng cường) nhằm tăng mức độ phản ứng miễn dịch làm cho kháng thể trong cơ thể lại được tăng lên nhằm chống lại tác nhân gây bệnh là SARS-CoV-2. Do đó, tiêm mũi vắc xin tăng cường là rất quan trọng.

Tiêm liều nhắc lại vắc xin Ccvid -19 cho người từ 18 tuổi trở lên đã tiêm đủ liều cơ bản hoặc liều bổ sung với khoảng cách sau mũi cuối cùng của liều cơ bản ít nhất 3 tháng.

* Liều cơ bản là liều vắc xin tiêm theo liệu trình quy định của nhà sản xuất. Trong các loại vắc xin được tiêm ở tỉnh Thừa Thiên Huế, chủ yếu là các loại vắc xin liệu trình hai liều (thường gọi là mũi một, mũi hai), như vắc xin của AstraZeneca, Pfizer, Moderna... mỗi liều tiêm cách nhau tối thiểu 3-8 tuần tùy loại.

* Liều bổ sung là liều tiêm sau mũi cuối cùng của liều cơ bản từ 1-3 tháng.

* Liều nhắc lại (liều tăng cường), tiêm sau mũi cuối cùng của liều cơ bản hoặc liều bổ sung ít nhất 3 tháng.

Nhiều người đặt câu hỏi, khi tiêm mũi 3 có cần đúng loại vắc xin tiêm 2 mũi trước đó hay không hay tiêm loại nào cũng được? - Theo hướng dẫn của Bộ Y tế,  mũi 3 nên tiêm vắc xin mRNA (Pfizer, Moderna). Nếu bạn tiêm vắc xin Sinopharm thì mũi 3 bạn có thể tiêm loại vắc xin mRNA (như Pfizer, Moderna) hoặc vắc xin AstraZeneca".

Vắc xin Covid-19 hiệu quả trong việc ngăn ngừa nhiễm trùng nặng và tử vong, nhưng chúng không hiệu quả trong việc ngăn chặn lây truyền virus. Đặc biệt, ở những vùng có tỷ lệ nhiễm cao do tỷ lệ tiêm phòng thấp. Do các biến thể có khả năng lây lan cao, chúng ta sẽ cần phải tiêm mũi tăng cường ( mũi 3) ngay khi đến lượt. Người dân cần chủ động, tự giác đi tiêm chủng khi được địa phương gửi thông báo hoặc đến lịch tiêm chủng theo quy định./. Trong thời gian qua, vắc-xin phòng COVID-19 đã cho thấy hiệu quả trong việc bảo vệ mọi người trong việc giảm khả năng bệnh nặng, tránh nhập viện, thậm chí là ngăn ngừa tử vong do COVID-19, đặc biệt ở những người đã tiêm mũi nhắc lại. Trên thế giới, một số quốc gia đã triển khai tiêm các liều tăng cường bổ sung ngoài liều tăng cường đầu tiên (mũi 3). Tuy nhiên, dữ liệu về hiệu quả của các liều tăng cường bổ sung này rất thưa thớt và đặc biệt hạn chế về thời gian bảo vệ thêm.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện tại có 7 nghiên cứu về hiệu quả mũi 4 vắc xin phòng COVID-19. Trong đó, 6 nghiên cứu từ Israel và 1 nghiên cứu từ Canada. Tất cả đều được tiến hành trong thời gian chủng Omicron là biến thể lưu hành phổ biến trên toàn cầu và đều đánh giá mũi 4 vắc xin phòng COVID-19 là có hiệu quả.

Cụ thể, trong số 7 nghiên cứu điều tra việc sử dụng liều vắc xin mRNA COVID-19, có 2 nghiên cứu được thực hiện trên nhân viên y tế ở Israel. Kết quả của nghiên cứu thứ nhất cho thấy rằng vắc-xin đã kích hoạt một phản ứng miễn dịch mạnh mẽ (cả kháng thể IgG và kháng thể trung hòa) đều tăng gấp 9 -10 lần và vắc xin không gây ra tác dụng phụ nào lớn cho đối tượng nghiên cứu. Nghiên cứu thứ hai đã khảo sát những trường hợp nhiễm COVID-19 sau tiêm vắc xin ở những nhân viên y tế được tiêm 3 mũi vắc xin Pfizer-BioNTech và đưa ra so sánh với những người được tiêm mũi 4 vắc xin này. Kết quả cho thấy ở những người được tiêm mũi 4 đã giảm tỷ lệ mắc COVID-19 sau tiêm vắc xin so với tỷ lệ được quan sát thấy chỉ sau mũi 3 của vắc xin này.

Trong số năm nghiên cứu còn lại, tất cả đều được thực hiện ở những người trên 60 tuổi, không bao gồm những người đã nhiễm COVID-19 trước đó cho thấy mũi 4 vắc xin có hiệu quả. Trong số đó, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng tỷ lệ mắc COVID-19 nặng một tháng sau mũi 4 thấp hơn 3,5 lần so với ở nhóm tiêm 3 liều. Nghiên cứu cuối cùng được thực hiện tại Canada cho thấy rằng với mỗi liều bổ sung, hiệu quả vắc xin tăng lên đối với bệnh nặng. Cụ thể hiệu quả vắc xin tuyệt đối là 82% (KTC 95%: 75-88%) được đo hơn 84 ngày sau liều thứ ba và 92% (KTC 95%: 87-95%) đối với người nhận liều thứ 4.

Những đối tượng được tiêm vắc xin phòng COVID-19 nhắc lại lần 2 (mũi 4)

Ngày 9/5/2022, Bộ Y tế cũng đã có văn bản số 2357/BYT-DP chỉ đạo về việc triển khai tiêm vắc xin phòng COVID-19 liều nhắc lại lần 2 (mũi 4) như sau:

- Đối tượng tiêm: 

+ Người từ 50 tuổi trở lên;

+ Người từ 18 tuổi trở lên có suy giảm miễn dịch từ thể vừa đến thể nặng;

+ Người từ 18 tuổi trở lên thuộc nhóm nguy cơ cao phơi nhiễm với COVID-19: cán bộ y tế, cán bộ tuyến đầu, công nhân các khu công nghiệp.

- Vắc xin sử dụng: Vắc xin mRNA (của hãng Pfizer hoặc Moderna sản xuất), vắc xin do Astra Zeneca sản xuất, vắc xin cùng loại với mũi 3.

- Khoảng cách: Ít nhất là 4 tháng sau mũi 3.

- Người đã mắc COVID-19 sau tiêm mũi 3: Hoãn 3 tháng sau khi mắc COVID-19.

Theo Bộ Y tế, vắc xin phòng COVID-19 chính là chìa khóa quan trọng nhất trong phòng, chống dịch và là nền tảng để thích ứng an toàn, hiệu quả trong giai đoạn hiện nay.