Theo dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, vụ Đông Xuân năm 2021 – 2022 thời tiết diễn biến phức tạp, có thể xuất hiện các đợt rét đậm, rét hại làm giảm sức đề kháng của gia súc, gia cầm, tạo điều kiện cho một số bệnh truyền nhiễm nguy hiểm bùng phát như: Tụ huyết trùng, Lở mồm long móng, Dịch tả lợn…. Bên cạnh đó, một số vật nuôi già yếu, còn non có sức đề kháng kém có thể bị chết nếu không có biện pháp phòng, chống rét thích hợp.

        Để ứng phó và giảm thiệt hại cho đàn gia súc, gia cầm do rét đậm rét hại gây ra, cần thực hiện tốt các biện pháp sau:

       Về chuồng trại chăn nuôi:

      Cần gia cố chuồng trại cho phù hợp để đảm bảo được phòng chống rét như: có hệ thống bạt, rèm che chắn chuồng để đảm bảo kín gió, ấm áp. Phải giữ cho nền chuồng khô ráo, có thể rải thêm rơm khô hoặc trấu vào chuồng.

       Chế độ cày kéo và chăn thả

      - Không cho trâu, bò cày kéo khi thời tiết quá lạnh; áp dụng chế độ chăn thả muộn, về sớm. Nhiệt độ quá lạnh sẽ làm giảm sức đề kháng của vật nuôi  nhất là đối với gia súc già yếu, gia súc non. Vì vậy, thường xuyên theo dõi dự báo thời tiết để có kế hoạch cụ thể. Nếu nhiệt độ dưới 12o c thì không nên chăn thả vật nuôi mà nhốt tại chuồng để tiện chăm sóc, quản lý.

      - Có thể tăng cường sưởi ấm cho đàn vật nuôi bằng bóng sưởi chuyên dụng, củi đốt, bếp than để tăng nhiệt độ trong chuồng nuôi (chú ý thường xuyên theo dõi khi đốt, để xa dụng cụ đốt với vật liệu dễ cháy trong chuồng nuôi như bạt che, chất độn chuồng, các thanh che chắn bằng vật liệu dễ cháy….), không tắm cho vật nuôi trong những ngày giá lạnh. Có thể sử dụng chăn cũ, bao tải…làm áo mặc cho trâu, bò.

       Chăm sóc và nuôi dưỡng

    – Đối với gia cầm: Thực hiện tốt quy trình úm cho gia cầm nhỏ, lưu ý đối với các giống gà mọc lông chậm hoặc ít lông (gà chọi, gà Mía, Đông Tảo,…) khả năng chịu lạnh kém cần có biện pháp chống rét thích hợp (che chắn chuồng tránh gió lùa trực tiếp, tăng nguồn nhiệt bằng cách bổ sung thêm bóng điện, bóng hồng ngoại, không thả gia cầm ra vườn, đồi trong những ngày có rét đậm, rét hại,…).

    – Đối với chăn nuôi lợn:

      Nên có chuồng úm đối với lợn con theo mẹ. Không cọ rửa chuồng hoặc tắm cho lợn vào những ngày mưa rét nhiệt độ xuống dưới 120C.

       Cung cấp khẩu phần ăn đảm bảo đầy đủ, cân đối chất dinh dưỡng đối với từng đối tượng lợn, giai đoạn nuôi.

    – Đối với trâu, bò:

     Cung cấp đủ thức ăn thô xanh cho trâu bò, với định mức bằng 10% trọng lượng cơ thể. Ví dụ bò nặng 300 kg, cần cho bò ăn 30 kg cỏ xanh một ngày. Đồng thời bổ sung thêm 0,5 – 1kg thức ăn tinh/con/ngày (bột ngô, bột sắn, cám gạo,.. ) để trâu bò có đủ năng lượng chống rét.

      Đối với những ngày rét đậm cần cho trâu bò uống nước ấm, bổ sung thêm muối ăn với lượng 15gram/10 lít nước nhằm tăng khả năng trao đổi chất và nâng cao sức đề kháng cơ thể.

     Chủ động dự trữ thức ăn cho trâu bò bằng hình thức ủ chua thức ăn xanh như ủ chua cỏ voi, dây lang, bã dứa, thân cây ngô,… dự trữ cỏ khô, rơm khô; trồng các loại cỏ bổ sung đảm bảo nguồn thức ăn ổn định. Cho trâu, bò ăn thức ăn ủ chua với lượng 7 – 10 kg/ngày; kết hợp rơm khô, cỏ khô nhằm nâng cao tỷ lệ tiêu hóa và đảm bảo sức khỏe cho đàn trâu bò trong mùa rét.

      Đặc biệt chú ý, những ngày rét đậm rét hại tăng từ 5 – 10% khẩu phần ăn so với ngày thường để vật nuôi có đủ năng lượng chống rét. Đồng thời cho vật nuôi uống nước ấm có bổ sung thêm vitamin, điện giải, đường glucose, men tiêu hóa vào thức ăn, nước uống nhằm nâng cao sức đề kháng cho vật nuôi.

       Ngoài ra bà con cần thường xuyên theo dõi bản tin dự báo thời tiết để có kế hoạch chăn thả hợp lý. Hạn chế việc chăn thả gia súc khi nhiệt độ ngoài trời dưới 150C (đặc biệt là gia súc nhỏ). Thời gian chăn thả tốt nhất: buổi sáng 8h, khi trời đã tan sương; buổi chiều: về trước 16h. Những ngày rét đậm, rét hại dưới 120C kèm theo mưa phùn thì không chăn thả mà nhốt vật nuôi trong chuồng để tiện chăm sóc, quản lý. Đồng thời, tăng cường sưởi ấm vật nuôi bằng bóng điện sợi đốt, bóng hồng ngoại hoặc đốt củi, bếp than để sưởi.

Chú ý khi đốt lửa sưởi phải có đường ống dẫn khói thải ra ngoài chuồng, tránh hiện tượng ngạt, ngộ độc vật nuôi và vị trí đốt tránh xa chất độn chuồng, bạt che để phòng bén lửa gây cháy. Nên mặc áo ấm cho trâu bò bằng bao tải gai, bao tải dứa, chăn, áo cũ,…để chống rét.

         Phòng bệnh cho vật nuôi

Cần áp dụng quy trình chăn nuôi phù hợp tùy thuộc vào quy mô; tiêm phòng một số loại vắc xin cần thiết cho vật nuôi như: đối với gia cầm (cúm gia cầm, Newcastle…); đối với đàn lợn (lở mồm long móng, tụ huyết trùng, dịch tả lợn); dê, đối với đàn trâu, bò (lở mồm long móng, nhiệt thán, tụ huyết trùng). Ngoài ra, cần đẩy mạnh công tác vệ sinh tiêu độc khử trùng chuồng trại; hàng ngày theo dõi tình trạng đàn vật nuôi để phát hiện, xử lý kịp thời những vật nuôi có dấu hiệu bất thường do đói rét, dịch bệnh.

  Trên đây là một số nội dung hướng dẫn biện pháp chăm sóc, phòng chống rét cho đàn vật nuôi./.